در این مقاله به بررسی تفاوت های میان باتری خودرو و باتری یو پی اس می پردازیم و به این سوال پاسخ می دهیم که آیا می توان از باتری خودرو بجای باتری یو پی اس استفاده نمود یا خیر ؟
هر دو باتری یو پی اس و خودرو در نوع سرب-اسید و همچنین نوع لیتیوم-یون موجود هستند. اما با وجود فناوری مشابهی که در تولید این باتری ها به کار رفته است، هنوز تفاوت های زیادی بین آنها به دلیل کاربردشان وجود دارد.

بیشتر باتری های موجود در بازار فعلی هنوز بر پایه سرب اسید هستند. از این رو ما تفاوت بین باتری های UPS مبتنی بر اسید سرب در مقابل باتری های خودرو را پوشش خواهیم داد.

انواع مختلفی از باتری های سرب اسیدی وجود دارد که در ادامه رایج ترین آنها را بررسی می کنیم.

1 – باتری های معروف به اسیدی
2 – باتری سیلد یا VRLA که خود به دو نوع ( AGM تر) و GEL ( ژله ای) تقسیم می شوند
باتری های خودرو عموما دارای ساختاری بنام SLI می باشند و باتری های یو پی اس ساختار DEEP CYCLE دارند. در ادامه به معرفی چگونگی کارکرد این ساختارها می پردازیم.

باتری SLI

SLI مخفف عبارت Staring, Lighting and Ignition است. این نوع باتری به گونه ای ساخته شده که بتواند جریان لحظه ای بالایی را برای مدت کوتاهی [30 ثانیه] ارائه دهد، در حالی که ولتاژ پایانه باتری را حداقل 12 ولت حفظ نماید و سپس می تواند به سرعت شارژ شود.

این نوع باتری دارای صفحات نسبتاً نازک و تعداد صفحات بالایی می باشد. این صفحات می توانند سطح تماس مناسبی را برای واکنش شیمیایی با الکترولیت فراهم کنند تا بدین ترتیب مقدار جریان بیشتری تولید شود.

این نوع باتری ها دارای رتبه بندی CCA و CA هستند.

رتبه بندی CCA باتری

در یک محیط سرد، توانایی باتری برای تخلیه جریان در مقایسه با محیط گرم کم است. درجه بندی CCA یک باتری 12 ولتی، توانایی باتری را برای تخلیه جریان در دمای 18- درجه سانتی گراد (0.4- درجه فارنهایت) برای مدت زمان 30 ثانیه در حالی که ولتاژ پایانه باتری را بیشتر یا برابر با 7.2 ولت باقی می ماند، مشخص می کند.

رتبه بندی CA باتری

درجه بندی CA یک باتری 12 ولتی، توانایی باتری را برای تخلیه جریان در دمای 0 درجه سانتی گراد (32 درجه فارنهایت) برای مدت زمان 30 ثانیه در حالی که ولتاژ پایانه باتری برابر یا بیشتر از 7.2 ولت باقی می ماند، مشخص می کند.

با تمام این مزایا، باتری‌های SLI دارای یک عیب هستند و آن این است که این باتری‌ها برای تخلیه عمیق مکرر طراحی نشده‌اند.

باتری DEEP CYCLE

باتری های DEEP CYCLE برای تخلیه مکرر عمیق با سرعت تخلیه ثابت و شارژ مکرر طراحی شده اند. باتری‌های DEEP CYCLE با تعداد صفحات کمتری طراحی می‌شوند که در مقایسه با باتری‌های SLI ضخیم‌تر هستند.
باتری‌های DEEP CYCLE معمولاً بر حسب Ah (آمپر ساعت) رتبه‌بندی می‌شوند، هرچند این نوع باتری ها دارای رتبه‌بندی های CCA، CA و RA نیز می باشنداما به دلیل کاربرد این نوع باتری که بیشتر در یو پی اس و برق خورشیدی و اینورترها کاربرد دارنداین رتبه بندی ها چندان کاربردی برایشان ندارد.

رتبه بندی RA باتری

رتبه بندی RA یا RCM یک باتری 12 ولتی، توانایی باتری را برای مقاومت در برابر تخلیه مداوم جریان مشخص در دمای 27 درجه سانتی گراد (80 درجه فارنهایت) قبل از اینکه ولتاژ پایانه آن به زیر 10.5 ولتاژ کاهش یابد، مشخص می کند.

آیا می توان از باتری خودرو برای یو پی اس استفاده کرد ؟

باتری‌های UPS از نوع باتری‌های DEEP CYCLE هستند که جریان کم اما ثابتی را فراهم می‌کنند تا بتوانند برای مدت طولانی‌تری انرژی پشتیبان را فراهم کنند در حالی که باتری های خودرو از نوع باتری های SLIبوده و به گونه‌ای طراحی شده اند که بتوانند جریان لحظه ای بالایی ارائه دهند. این قابلیت در هنگام استارت موتور خودرو ویژگی مهمی به حساب می آید.
تفاوت های قابل توجه دیگری نیز بین باتری یو پی اس و باتری خودرو وجود دارند که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

● باتری‌های خودرو برای دشارژ کامل و به دفعات زیاد طراحی نشده‌اند و در صورت قرار گرفتن در چنین شرایطی عمر آن‌ها کاهش می‌یابد. در حالی که باتری های UPS طوری طراحی شده اند که بارها و بارها بدون هیچ تاثیری بر طول عمر آنها دشارژ شوند.

● گستره آمپراژ باتری های خودرو در مقایسه با باتری های UPS نسبتا پایین است. میزان Ah باتری های خودرو سواری از 40Ah تا 85Ah متغیر است، در حالی که Ah باتری های UPS از 4.5Ah تا 250Ah متغیر است.

● باتری های اسیدی بیشتر از باتری های نوع VRLA در معرض آتش سوزی و انفجار هستند و نیز بخاراتی از خود ساطع می کنند که در نتیجه به دلیل حفظ ایمنی باتری های اسیدی برای یو پی اس استفاده نمی شود. هر چند باتری های اسیدی امروزی مورد استفاده در خودروها نیز عمدتا از نوع آب بندی شده می باشند.

● باتری‌های خودرو بر حسب آمپر و رتبه بندی (CA و CCA) ارائه می‌شوند در حالی که باتری‌های UPS فقط بر حسب Ah و نوع تکنولوژی ساخت مطرح می‌شوند.

● باتری‌های UPS می‌توانند تا 90 درصد بدون هیچ آسیبی تخلیه شوند، در حالی که باتری‌های خودرو به طور ایده‌آل تا 20 درصد قابلیت تخلیه دارند و این خود دلیلی است بر این که نباید خودرو خود را با چراغ روشن رها کنید.

** نتیجه گیری

با توجه به تفاوت های ساختاری در دو نوع باتری خودرو و یو پی اس می توان نتیجه گرفت که هرگز نمی توان این باتری ها را بجای یکدیگر استفاده نمود چرا که علاوه بر آسیب به باتری ها، دستگاه یو پی اس و خودرو ممکن است باعث آسیب به افراد نیز گردد.